W wychowaniu istnieją dwie płaszczyzny: nagroda i kara, rodzice więc wielokrotnie zastanawiają się jak długo tolerować złe, denerwujące zachowanie swojego dziecka? Jak surowa ma być kara? Kiedy i jak chwalić?
Nagroda, pochwała- dzięki nim można dziecko znacznie skuteczniej skierować na drogę właściwego zachowania aniżeli przez karę, czy krytykę.
Funkcje nagrody:
-wzmacnia postępowanie pozytywne
-realizuje potrzebę uznania i sukcesu
-zachęca do podejmowania coraz trudniejszych zadań.
Zasady skutecznych pochwał:
-pochwała nie powinna zawierać w sobie żadnego elementu krytyki („No widzisz? Dlaczego nie może tak być za każdym razem?”),
-pochwała powinna być konkretna i opisowa (dorosły opisuje z uznaniem, co widzi lub czuje),
-pochwała powinna być proporcjonalne do włożonego przez dziecko wysiłku,
-pożądane zachowania dziecka muszą być systematycznie chwalone.
Rodzaje stosowanych nagród:
-słowna aprobata postępowania dziecka,
-uśmiech,
-przytulenie,
-wspólne atrakcyjne spędzenie czasu, np. wycieczka,
-nagroda rzeczowa kojarzona przez dziecko z tym, za co ją otrzymało.
Kara- jest efektem przekroczenia przez dziecko jasnych granic, reguł. Konieczne jest więc określenie obowiązujących stałych zasad. Karać można tylko za takie czyny i zachowania, które są stale uważane za naganne.
Funkcja kary
-ukazanie konsekwencji złych zachowań.
Zasady skutecznych kar:
-kara powinna być nieunikniona – stosowana regularnie, za każdym razem, gdy wystąpi niepożądane zachowanie,
-kara powinna być ukierunkowana wyraźnie na dane zachowanie i być jego logiczną konsekwencją,
-kara powinna być ograniczona pod względem czasu trwania i intensywności,
-przed wymierzeniem kary powinno się wysłuchać wyjaśnień dziecka.
Rodzaje skutecznych kar :
-kara naturalna (naprawienie szkody),
-jasne wyrażanie swego smutku i zawodu, dezaprobaty dla zachowania dziecka,
-czasowe odebranie przyznanego przywileju.
Dlaczego klaps jest zły?
Klaps:
-uczy dziecko załatwiania spraw za pomocą przemocy,
-burzy szacunek dziecka do samego siebie,
-podważa autorytet rodzica,
-upomnienia słowne przestają być wystarczającym sygnałem do zaprzestania niepożądanego zachowania, prowadzi to więc do eskalacji przemocy wobec dziecka.
